De stad trekt aan

Het afgelopen jaar kwamen er in Den Haag ruim 4.000 woningen bij. Dit is in historisch perspectief een enorme bouwproductie. Maar deze woningen zijn ook nodig, want Den Haag groeit de komende jaren naar verwachting met 100.000 inwoners.

In de werkkamer van de Haagse wethouder Wonen en Stedelijke Ontwikkeling, Joris Wijsmuller, ligt een boek dat rond 1934 is uitgegeven ter ere van de 500.000ste inwoner van Den Haag. Het grote, inmiddels vergeelde boek druipt van trots vanwege een half miljoen inwoners. Maar daarmee was de naoorlogse groeispurt niet ten einde: in 1960 telt Den Haag maar liefst 600.000 inwoners. De grote groei wordt mede veroorzaakt door de uitbreiding aan de randen van de stad.

Trek naar de stad

Rond 1970 volgt een kentering: mensen trekken weg uit de stad, onder meer naar groeikernen die jaren daarvoor als paddenstoelen uit de grond schieten. Gevolg: leegstand, verloedering en de leefbaarheid van steden is serieus in het geding.

Joris Wijsmuller: “Ik kwam in de jaren 80 in Den Haag wonen. Die stad is niet te vergelijken met nu. Ik houd zelf wel van dat echte rauwe, maar voor gezinnen, kinderen en ouderen was de stad toen gewoon een minder goed idee.”

Na de suburbanisatie in de jaren 60 doet zich een tegengestelde beweging voor eind jaren 90. Van 450.000 inwoners groeit Den Haag ineens door tot de 560.000 inwoners die de stad nu rijk is. Wijsmuller: “Aan mij wordt soms gevraagd: maar wethouder, faciliteert u door te bouwen niet juist de groei? Nee, ik bouw niet om te bouwen, we bouwen omdat we groeien. Mensen willen in de stad wonen en dat begrijp ik ontzettend goed. Wie wil er nu niet in Den Haag wonen?”

Natuurlijk is Den Haag aantrekkelijk, maar die groei heeft waarschijnlijk ook te maken met een wereldwijde tendens: mensen trekken en masse naar de stad. De Verenigde Naties voorspelt dat ruim 70% van de wereldbevolking rond 2050 in steden woont. Moet je nagaan, omstreeks 1800 was dat nog maar 4%. Steden worden wereldwijd gezien als motor van ontwikkeling en vrijheid.

Verdichten en verduurzamen

“Steden zijn beter voor de aarde; stedelingen hebben minder ruimte nodig,” vervolgt Wijsmuller. “Vervoer met schone vervoersmiddelen is eenvoudiger en de stad werkt isolerend, waardoor stedelingen gemiddeld minder energie gebruiken. En hoe harder de stad groeit, hoe groter het verschil met omliggende gebieden. Een verdubbeling van het aantal stedelingen, betekent niet twee zoveel energiegebruik, maar slechts 85% meer verbruik.”

“We bouwen niet om te groeien, we bouwen omdat we groeien”

Om de groei van de stad in goede banen te leiden, heeft Den Haag de Agenda Ruimte voor de Stad opgesteld. Belangrijke termen uit deze beleidsnotie: verdichten, verduurzamen, vergroenen en diversiteit. Dit betekent onder meer dat Den Haag gaat bouwen binnen de bestaande grenzen van de stad, dat nieuwe huizen niet langer worden aangesloten op het gasnet en dat groen niet een bijzaak, maar een hoofdzaak is.

Tot slot is de stad volgens Wijsmuller alleen een succes als er een zo divers mogelijke gemeenschap woont. “Dit betekent dat – ook al wordt de grond steeds duurder – we blijven bouwen voor mensen met een kleinere portemonnee. Maar ook dat we qua woningbouw proberen te voldoen aan de diverse wensen van Hagenaars. Zo zijn we kampioen zelfbouw.”

Fotografie: Piet Gispen (Portret)